از ابتدای شکلگیری زیستبوم نوآوری و دانشبنیان در کشور، اخبار و اظهار نظرهای ضد و نقیضی درباره ظهور یونیکورن در سپهر زیستبوم استارتآپی و کارآفرینی در کشور وجود داشته است. یونیکورن و یا تکشاخ کسبوکاری است که با هر روش معتبری که بتوان ارزش آن را اندازهگیری کرد، مجموع داراییهایش به بیش از یک میلیارد دلار برسد.
تاکنون از معاون علمی و فناوری و وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات سابق گرفته تا برخی از استارتآپها، وعدههایی برای ایجاد یا ادعاهایی در خصوص تبدیل شدن به یونیکورن داشتند، اما به صورت رسمی هیچ شرکت یا استارتآپی نتوانسته است به این رقم از ارزش برسد.
روحالله دهقانی فیروزآبادی، معاون علمی و فناوری کنونی در مصاحبهای تشکیل 10 «ابرشرکت» را تا 3 سال آینده مطرح و آن را منوط به کنار هم قرار گرفتن چند شرکت اعلام کرده بود. مفهومی که توسط بسیاری از رسانهها به عنوان یونیکورن استارتآپی بیان شد.
این در حالی است که با توجه به تعریف معاونت علمی و فناوری از ابر شرکت، این مفهوم از اساس با یونیکورن تفاوت دارد. به گفته رضا اسدی فرد، معاون توسعه شرکتهای دانشبنیان در معاونت علمی و فناوری، ابرشرکت دانشبنیان، شرکتی است که بتواند به میزان نسبت مشخصی از تولید ناخالص ملی (GDP) فروش داشته باشد. به گفته او «در حال حاضر ابرشرکت فناور نداریم و یک شرکت برای تبدیل شدن به ابرشرکت بایستی به فروشی معادل با 800 میلیون دلار برسد.»
اسدیفرد همچنین تصریح کرد: در حال حاضر اگر هلدینگها را در نظر نگیریم و تنها به تکشرکتهای دانشبنیان نگاه کنیم، چند شرکت با فروش 200 تا 300 میلون دلاری در کشور وجود دارد.
به نظر میرسد معاونت علمی و فناوری تمرکز خود متوجه رشد بازار و میزان فروش دانشبنیانها کرده است و با توجه به نظام ارزیابی جدید، قصد دارد رشد آنها را رصد کند. مطابق با این نظام ارزیابی جدید، شرکتهای با فروش بالا که با عنوان فناور شناخته میشوند، با توسعه بازار خود میتوانند به سمت تبدیل شدن به ابرشرکت حرکت کنند.
با این وجود، دهقانی چندی پیش در مصاحبه با روزنامه فرهیختگان گفت: در حال حاضر حداقل پنج یونیکورن در کشور وجود دارد که اگر میتوانستند وارد فرآیند ارزشگذاری در بورس شوند، ارزش یک میلیارد دلاری آنها محرز میشد./